Biên giới lãnh thổ

Biên giới lãnh thổ là thiêng liêng và bất khả xâm phạm. Bảo vệ vững chắc biên giới lãnh thổ là nền tảng vững chắc đảm bảo độc lập, chủ quyền, thống nhất Tổ quốc, tạo dựng vị thế và phát triển quốc gia. Từ khi thành lập (06/10/1975), Ủy ban Biên giới quốc gia, Bộ Ngoại giao (sau đây gọi tắt là Ủy ban Biên giới) đã được trao trọng trách quan trọng, là cơ quan đầu mối thực hiện chức năng quản lý nhà nước về biên giới, lãnh thổ quốc gia, từ hoạch định chủ trương, phối hợp đàm phán đến tổ chức thực thi để bảo vệ từng tấc đất, từng hòn đảo, từng vùng biển của Tổ quốc. Trong khi đó, lực lượng An ninh đối ngoại, Bộ Công an là đơn vị đóng vai trò tuyến đầu trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia.

Trong thời gian qua, cán bộ, chiến sỹ lực lượng An ninh đối ngoại đã luôn kề vai, sát cánh cùng với lực lượng của Ủy ban Biên giới phối hợp, hiệp đồng giữa ngoại giao pháp lý và nghiệp vụ an ninh, triển khai thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc hoạch định, quản lý, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, cùng phát triển, giữ vững chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam ở các vùng biển, đạt nhiều thành tựu quan trọng: Trên tuyến biên giới đất liền, đã thúc đẩy triển khai hoàn thành phân giới cắm mốc trên toàn tuyến biên giới với Trung Quốc và Lào; hoàn thành 84% khối lượng phân giới cắm mốc với Campuchia, hướng đến mục tiêu hoàn tất phân giới cắm mốc toàn tuyến trong thời gian tới; góp phần thúc đẩy hợp tác biên giới toàn diện, từ kinh tế - thương mại, văn hóa - xã hội, an ninh - quốc phòng. Trong suốt tiến trình này, lực lượng An ninh đối ngoại đã phối hợp chặt chẽ để ngăn chặn âm mưu kích động, gây rối của các thế lực thù địch; xử lý kịp thời các vụ việc phức tạp, ngăn chặn các đối tượng lợi dụng vấn đề biên giới để tuyên truyền, kích động chống phá; làm tốt công tác đảm bảo an ninh các đoàn công tác của ta trong đàm phán và khảo sát thực địa.

Trên tuyến biển, hai đơn vị đã cùng nỗ lực, kiên trì, thống nhất từ nhận thức tới hành động trong công tác bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia trên biển, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, cụ thể là đã góp phần thiết lập được đường ranh giới biển rõ ràng với Thái Lan, tạo cơ sở cho ổn định lâu dài và hợp tác khai thác tài nguyên; phân định thành công Vịnh Bắc Bộ với Trung Quốc, tạo tiền đề cho các hoạt động hợp tác phát triển; tham gia các cơ chế hợp tác biển với các nước liên quan.

Ủy ban Biên giới và Cục An ninh đối ngoại, cùng với các bộ, ngành liên quan đã phối hợp triển khai hàng trăm đoàn khảo sát, đàm phán nhằm giải quyết các vấn đề phức tạp trên tuyến biên giới với Trung Quốc, Lào, Campuchia; phối hợp xây dựng các đề án, phương án đàm phán phân định song phương và đa phương với các nước có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông nhằm tạo thế chủ động trong đàm phán. Hiện nay, Ủy ban Biên giới tiếp tục giữ vai trò chủ trì, điều phối đàm phán COC giữa ASEAN và Trung Quốc, phối hợp chặt chẽ với Cục An ninh đối ngoại trong việc đánh giá quan điểm, lập trường của các nước liên quan để kịp thời kiến nghị các biện pháp thúc đẩy đàm phán trên cơ sở phù hợp với lợi ích của ta.

Hai đơn vị đã tích cực, chủ động duy trì thường xuyên các hoạt động trao đổi thông tin, nắm sát diễn biến tình hình, phối hợp nghiên cứu, đánh giá, rút ra những vấn đề phức tạp, tác động đến lợi ích, an ninh quốc gia Việt Nam để tham mưu lãnh đạo Đảng, Nhà nước đề ra các quyết sách chính trị phù hợp. Đối với tuyến biên giới đất liền Việt Nam với Trung Quốc, Lào và Campuchia đã tập trung tham mưu lãnh đạo Đảng, Nhà nước các giải pháp nhằm duy trì, thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với 03 nước láng giềng, xây dựng đường biên giới hoà bình, hữu nghị, cùng phát triển; đề xuất các chủ trương, giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước trên tuyến biên giới, thúc đẩy tiến trình đàm phán phân giới cắm mốc đối với các khu vực còn tồn đọng trên tuyến biên giới đất liền Việt Nam - Campuchia; giải pháp cụ thể nhằm giải quyết các vụ việc phức tạp, phát sinh trên tuyến biên giới, đảm bảo các mục tiêu, yêu cầu về lợi ích, an ninh quốc gia của Việt Nam.

Đối với vấn đề biển đảo, hai đơn vị phối hợp tham mưu trong quá trình chuẩn bị, khéo léo lồng ghép nội dung về Biển Đông phục vụ các chuyến thăm, tiếp xúc lãnh đạo cấp cao tại các hoạt động song phương và đa phương, tranh thủ tối đa sự quan tâm, ủng hộ của cộng đồng quốc tế. Với Trung Quốc, tiếp tục duy trì, phát huy vai trò của các cơ chế tiếp xúc đàm phán về biển; kiên quyết, kiên trì đấu tranh với các hoạt động vi phạm, đi đôi với thúc đẩy hợp tác trên biển đạt tiến triển, kiểm soát, giải quyết tốt hơn bất đồng theo đúng nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước. Đối với các nước Đông Nam Á có tranh chấp, nỗ lực xử lý thỏa đáng vấn đề tàu cá, ngư dân; tăng cường trao đổi, phối hợp lập trường trong đàm phán COC; thúc đẩy phân định, hợp tác trên biển với một số nước. Với các nước lớn và đối tác quan trọng khác, tiếp tục vận động, tranh thủ sự ủng hộ của các nước đối với đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của ta và phát triển bền vững kinh tế biển.

Hai đơn vị chủ động phối hợp tuyên truyền, đấu tranh, xử lý những vấn đề phát sinh liên quan tuyến biên giới đất liền, biển đảo như duy trì phối hợp chuẩn bị nội dung trong các cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao về vấn đề biên giới, biển đảo; phối hợp triển khai các đề án, kế hoạch lớn về tuyên truyền biển đảo của Đảng, Nhà nước và Chính phủ; định hướng cơ quan báo chí trong đăng tải tin bài về vấn đề biên giới, biển đảo, tranh thủ tối đa sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, đưa tin cân bằng, bảo đảm quan hệ đối ngoại với các đối tác quan trọng; phối hợp triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên tuyến biên giới, vấn đề chống khai thác, đánh bắt cá bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), nâng cao nhận thức cho người dân khu vực biên giới đất liền và ngư dân, nhất là số đánh bắt thủy hải sản xa bờ. Phối hợp hướng dẫn các lực lượng chức năng ở địa phương tổ chức tuần tra, kiểm soát bảo vệ biên giới, chống hoạt động xâm nhập qua biên giới; quản lý xuất nhập cảnh, giải quyết các vấn đề nảy sinh liên quan khu vực biên giới như di dịch cư tự do, xâm canh, xâm cư, buôn lậu qua biên giới; bảo hộ, hỗ trợ, tiếp nhận ngư dân, tàu cá của ta bị nước ngoài bắt giữ; đấu tranh yêu cầu các nước thả vô điều kiện ngư dân bị giam giữ trái phép.

Hai đơn vị thường xuyên phối hợp hỗ trợ các địa phương thẩm định, triển khai hiệu quả các dự án quy hoạch, phát triển kinh tế khu vực biên giới, biển đảo gắn với bảo vệ an ninh - quốc phòng. Phối hợp triển khai các đề án định hướng lớn của Đảng, Nhà nước trong việc phát triển kinh tế xã hội trên tuyến biên giới, biên đảo, trọng tâm là: Kết luận số 55-KL/TW ngày 10/5/2023 của Bộ Chính trị về tăng cường quốc phòng, an ninh kết hợp với phát triển kinh tế - xã hội trên hướng chiến lược phía Tây của Tổ quốc; Kết luận số 10-KL/TW, ngày 08/7/2021 của Bộ Chính trị về “Tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh kết hợp với phát triển kinh tế - xã hội trên hướng chiến lược Tây Nam của Tổ quốc”; Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn năm 2050; Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên bờ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050... Hỗ trợ các địa phương có tuyến biên giới đất liền, biên giới biển triển khai hiệu quả công tác phát triển bền vững kinh tế gắn với bảo vệ chủ quyền, nhất là sau khi các địa phương vừa hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Thực tiễn cho thấy, sự kết hợp giữa bản lĩnh chính trị, trí tuệ đối ngoại của lãnh đạo, cán bộ Ủy ban Biên giới với tinh thần kiên cường, sắc bén nghiệp vụ của lãnh đạo, cán bộ chiến sĩ Cục An ninh đối ngoại đã tạo nên “lá chắn thép” vững chắc, góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, đảm bảo an ninh quốc gia của đất nước.

Trong thời gian tới, cục diện quan hệ quốc tế, khu vực sẽ tiếp tục có những biến động sâu sắc, mau lẹ với nhiều yếu tố khó dự báo, tác động trực tiếp đến công tác đảm bảo an ninh biên giới, lãnh thổ. Tình hình an ninh trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia tiếp tục tiềm ẩn những vấn đề phức tạp; công tác giải quyết 16% tồn đọng chưa hoàn thành phân giới cắm mốc trên tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia còn nhiều khó khăn; tình hình Biển Đông cơ bản sẽ tiếp tục cục diện và chiều hướng phức tạp, tích tụ thêm nguy cơ phát sinh xung đột, đe dọa hòa bình ổn định khu vực. Cục An ninh đối ngoại tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Biên giới quốc gia, Bộ Ngoại giao thích ứng nhanh với tình hình mới, nâng cao năng lực dự báo chiến lược, kịp thời tham mưu cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong công tác bảo đảm an ninh biên giới, lãnh thổ; tích cực đổi mới phương thức phối hợp, xây dựng cơ sở dữ liệu chung, ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý biên giới; đẩy mạnh đối ngoại an ninh, củng cố lòng tin chiến lược với các nước láng giềng, gắn kết công tác bảo vệ chủ quyền với phát triển kinh tế - xã hội, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân, vì mục tiêu cao cả: xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững.