Cột mốc nơi "trời thấp, đất cao"

15/11/2023 16:11

Có lẽ, trên hành trình tìm đến những cột mốc mang dấu ấn đặc biệt trên bản đồ Tổ quốc, một trong những khoảnh khắc khiến tôi vỡ òa hạnh phúc là khi đứng trên đỉnh Phu Xai Lai Leng - nóc nhà của biên cương xứ Nghệ, nơi con đường Hồ Chí Minh huyền thoại đã từ đây vươn tới muôn nẻo Trường Sơn, dẫn đến chiến thắng huyền thoại của dân tộc Việt Nam. “Một tấc bản đồ, vạn tấc quê hương”, hơn lúc nào hết, tôi cảm nhận sâu sắc câu nói ấy của những người cán bộ trắc địa, khi phóng chiếu trong tầm mắt trùng điệp núi lẫn trong mây, mây tỏa trắng rừng biên giới Nghệ An - tỉnh có đường biên giới giáp với nước bạn Lào dài nhất toàn tuyến với khoảng 468,281km, tiếp giáp với 3 tỉnh Hủa Phăn, Xiêng Khoảng và Bô Ly Khăm Xay.

Mốc 422 trên đỉnh Pu Xai Lai Leng cao ngất. Ảnh: Phạm Vân Anh

Ngày 22/10/2009, cặp mốc đôi số 405 đã được khánh thành tại khu vực cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn, khởi đầu tốt đẹp cho công tác tăng dày và tôn tạo hệ thống mốc quốc giới giữa Việt Nam và Lào, khẳng định thêm tính pháp lý về chủ quyền lãnh thổ hai quốc gia. Mốc 405 (1) là mốc đôi cùng số cỡ đại, làm bằng đá hoa cương, cắm trên bờ suối Nậm Cắn phía Việt Nam thuộc địa bàn xã Nậm Cắn, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An tại điểm có độ cao 1.001,87m. Cái tên của vùng đất này cũng mang một ý nghĩa thật đẹp theo tiếng Thái nghĩa là “cùng chung dòng suối” biểu thị “Việt Nam và Lào, hai nước chung một dòng nước”. Nơi đó có thung lũng bình yên với những nếp nhà trầm mặc bên mùa hoa cải vàng, mùa hoa đào thắm, có quốc lộ 7C vắt vẻo lưng trời nối miền ngược với miền xuôi, đưa hàng hóa, con người Việt sang với đất bạn Lào và ngược lại.

Trung tá Phan Thanh Hồng, nguyên Đội trưởng Đội cắm mốc số 2 cho biết, với một đường biên giới dài chạy qua địa hình hiểm trở như vậy, quả thực, trách nhiệm của những người làm nhiệm vụ tôn tạo, tăng dày cột mốc ở Nghệ An rất lớn. Đội cắm mốc của hai nước thường xuyên đi cùng và sinh hoạt cùng nhau. Việc thiếu nước sinh hoạt, thiếu rau xanh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ là một chuyện rất đỗi thường tình. Nhiều nơi, để có nước sinh hoạt, anh em đã phải đào nhiều hố sâu quanh khu vực dựng trại, lót ni lông sạch để hứng n¬ước mưa hoặc sương đêm. Sáng ra, những hố nước ấy được chắt từng bát để rửa mặt, đánh răng và nấu ăn sáng cho cả nhóm. Rồi những ngày đông không thấy ánh mặt trời, ba bề bốn bên chỉ toàn sương mù đặc quánh và tay chân tê buốt.

Một trong những điểm mốc đặc biệt khó khăn mà Trung tá Phan Thanh Hồng nhắc đến chính là mốc 422. Đây là mốc đơn, cỡ tiểu, làm bằng đá hoa cương, cắm trên đỉnh núi Pu Xai Lai Leng thuộc địa bàn xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An tại điểm có độ cao 2.715,40m và tọa độ là 19.197769, 104.181877. Mốc thuộc địa bàn quản lý, bảo vệ của Đồn Biên phòng Na Ngoi, BĐBP Nghệ An. Những người lính ở đây cho biết, nơi biên cương “trời thấp, đất cao” này mang đặc điểm tiểu vùng khí hậu vô cùng khó chịu, trưa thì nóng như thiêu đốt, chiều mưa dông và sấm sét, tối lại lạnh buốt tay chân. Đỉnh núi cao ngự cột mốc kia nằm ở phía Tây Nam của đồn, hút tít trong mây giăng và lá đổ.

Quả đúng như ý nghĩa cái tên Phu Xa Lai Leng trong tiếng Thái là “lang thang đi đâu cũng thấy”, chỉ cần chạm đến đất Kỳ Sơn là có thể nhìn thấy đỉnh núi cao thứ 3 trong dãy Trường Sơn này. Ngọn núi gắn với truyền thuyết về những vị thần núi bảo vệ dân làng và dòng Nậm Khiên nước lành qua bao bản làng, thôn xóm. Dưới chân Pu Xai Lai Leng phía Việt Nam có 17 bản người Mông và 2 bản người Thái. Phía nước bạn Lào là huyện Mường Mộc của tỉnh Xiêng Khoảng. Để đến được mốc 422, phải vượt qua một cánh rừng già ẩn chứa nhiều kỳ hoa, dị thảo ít người biết. Khu vực này đã được các nhà khoa học xác định có sự hiện diện của 726 loài thực vật, trong đó có 270 loài dược liệu quý, cần được bảo tồn, khai thác và phát triển.

Người chiến sĩ Biên phòng dẫn đường cho chúng tôi biết, trước đây, việc tuần tra vượt đỉnh núi này vô cùng gian nan, mất thời gian ít nhất 2 ngày cả đi lẫn về. Đã vậy, thời tiết khắc nghiệt khiến anh em thường bị đói vì nước đun không sôi, cơm nấu không chín, đường đi hiểm trở nên hầu như ai cũng từng bị ngã, từng rách giày và rất nhiều hiểm hung khác đến từ đám côn trùng có độc... Sau khi đường tuần tra biên giới hoàn thành, anh em đi tuần bằng xe máy vượt 36km là lên mốc 422 chỉ trong vòng một buổi.

Nhớ lại những ngày tháng “3 cùng” với các đồng chí Việt Nam, ông Bun Lặm Xạ Nế Hả, nguyên Đội trưởng Đội cắm mốc tỉnh Bô Ly Khăm Xay luôn nhắc đến ân tình của những cán bộ cắm mốc Việt Nam đã giúp đội của mình mang vác vật liệu để dựng mốc phía bên Lào. Vất vả, gian nan thế mà tình đồng chí vẫn sáng đẹp giữa sương mù. Những người bạn Lào cũng chung sức, chung lòng thực hiện nhiệm vụ. Ấm áp biết bao khi những người cán bộ Lào và Việt Nam cùng chụm đầu che gió để nổi lửa nấu cơm, cùng băn khoăn bàn tính bên tấm bản đồ rộng mở và chiếc máy định vị GPRS để tìm bằng ra một khe suối nào đó nằm hút tít trong lòng núi... Ông Bun Lặm Xạ Nế Hả nhắc nhiều đến việc người cán bộ Việt cõng người cán bộ Lào bị ngã trẹo bàn chân hay lúc chia nhau điếu thuốc ẩm vì sơn lam chướng khí...

Tại địa bàn xã Môn Sơn, huyện Con Cuông đặt các mốc từ số 436 đến số 441, gồm 2 mốc trung và 5 mốc tiểu, hầu hết các mốc đều phải đi bộ mất 10 - 15 ngày. Đây là địa bàn thuộc vũng lõi Vườn quốc gia Pù Mát, do Đồn Biên phòng Môn Sơn quản lý và bảo vệ. Vùng đất cam khó vào bậc nhất miền Tây xứ Nghệ này là thuộc vùng văn hóa Môn Sơn - Lục Dạ, nơi có dòng Đan Lai chảy qua trước khi đổ vào sông Lam, để rồi từ đó có tên gọi của tộc người Đan Lai thuộc dân tộc Thổ. Đây cũng là nơi ra đời của chi bộ đảng đầu tiên của miền núi Nghệ An do các đồng chí cán bộ cộng sản người dân tộc thiểu số đứng lên kêu gọi. Với uy tín của chi bộ đảng của người thiểu số và phong trào Nông hội đỏ mà Môn Sơn - Lục Dạ đã dựng nên chính quyền Xô Viết nông thôn, tạo nên nét đặc sắc của phong trào cách mạng giai đoạn 1930 - 1931 tại Nghệ An.

Và Môn Sơn hôm nay còn được biết đến với hành trình nhân ái của những người lính Biên phòng trong giúp đỡ, hỗ trợ đồng bào Đan Lai. Với tinh thần trách nhiệm và nghĩa đồng bào, những người lính Biên phòng đã hướng dẫn người dân tỉ mỉ cách cầm cuốc, cầm cày, tra hạt, cấy lúa... Ban ngày, các anh lam lũ, lăn lộn cùng bà con trên đồng ruộng; tối đến, các anh dạy chữ, dạy múa hát và tuyên truyền về cách làm ăn, sinh hoạt vệ sinh, phòng tránh dịch bệnh để mọi người có thêm hiểu biết. Từ già bản đến các em nhỏ đều được khám bệnh, cấp thuốc và hướng dẫn cách phòng bệnh. Các anh còn kiên trì vận động bà con cho trẻ đến trường học, thậm chí sáng ra, các anh đến nhà học sinh đưa các em tới lớp. Hành trình đưa những thôn bản nơi đây vượt qua đói nghèo, lạc hậu, hướng đến no ấm, hạnh phúc đã gần đến đích.

Từ Môn Sơn, lại nhớ đến những cột mốc ngang trời trên đỉnh núi “lang thang ở đâu cũng thấy”, cảm nhận thật rõ nét những đổi thay của biên giới miền Tây xứ Nghệ hôm nay. Dãy núi thiêng huyền bí và hiểm hung trong tâm trí đồng bào Mông, Thái bao đời giờ đây đã được đánh thức bằng trách nhiệm và tâm huyết của cấp ủy, chính quyền địa phương và đặc biệt là cán bộ, chiến sĩ của Đồn Biên phòng Na Ngoi, Đoàn Kinh tế Quốc phòng 4 hay Tổng đội Thanh niên xung phong 10. Những bản làng dưới chân Pu Xai Lai Leng đã trở thành vùng lương thực, vùng rau sạch nổi tiếng cùng các loại lâm thổ sản như chè Shan tuyết, bí đao, gừng, miến dong, gà đen, lợn đen... Đó chính là thành quả của một vùng biên giới hòa bình, ổn định, đoàn kết và phát triển.

Nguồn: Bienphong.com.vn
Cùng chuyên mục
Vịnh Hạ Long lọt danh sách top 51 điểm đến đẹp nhất thế giới
Vịnh Hạ Long lọt danh sách top 51 điểm đến đẹp nhất thế giới

Tạp chí quốc tế nổi tiếng Condé Nast Traveler vừa công bố 51 điểm đến đẹp nhất thế giới trong bình chọn được công bố...

Già làng hơn 30 năm bảo vệ đường biên, cột mốc
Già làng hơn 30 năm bảo vệ đường biên, cột mốc

Mặc dù đã ở tuổi xưa nay hiếm, song già làng Thao Văn Sếnh (dân tộc Mông, bản Ché Lầu, xã Na Mèo, huyện Quan...

Chùa Trúc Lâm Đảo Trần - cột mốc văn hóa, tâm linh vùng biển đảo tiền tiêu Đông Bắc Tổ quốc
Chùa Trúc Lâm Đảo Trần - cột mốc văn hóa, tâm linh vùng biển đảo tiền tiêu Đông Bắc Tổ quốc

Ngày 25/10, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh phối hợp với huyện Cô Tô tổ chức Lễ khánh thành giai đoạn...

Nét độc đáo trong Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu của người Thái ở Lai Châu
Nét độc đáo trong Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu của người Thái ở Lai Châu

Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu, còn gọi là Lễ hội Cốm mới của đồng bào Thái trắng ở Lai Châu, diễn ra hằng năm...

Đảo ngọc Phú Quốc lọt top hòn đảo đẹp nhất châu Á năm 2023
Đảo ngọc Phú Quốc lọt top hòn đảo đẹp nhất châu Á năm 2023

Năm 2023 là năm thứ hai liên tiếp Phú Quốc được độc giả Condé Nast Traveler bình chọn trong top những hòn đảo đẹp nhất...

Những đường biên giới độc đáo nhất thế giới
Những đường biên giới độc đáo nhất thế giới

Biên giới không chỉ là những đường kẻ trên bản đồ, chúng có thể là nguồn gốc của xung đột, chia rẽ, hợp tác và...

5 bức tường biên giới nổi tiếng
5 bức tường biên giới nổi tiếng

Mặc dù các bức tường biên giới có từ thời cổ đại nhưng chúng trở nên đặc biệt đáng chú ý trong thế kỷ 21...

Đặc sắc Tết Khẩu Hó ở Pa Xa Lào
Đặc sắc Tết Khẩu Hó ở Pa Xa Lào

Pa Xa Lào là bản vùng biên giới thuộc xã Pa Thơm, huyện Điện Biên, là nơi sinh sống, quần cư của đồng bào dân...

Những hiểu biết để thêm yêu đại dương
Những hiểu biết để thêm yêu đại dương

Tảo và thực vật phù du trong lòng đại dương chịu trách nhiệm sản xuất khoảng 70% tổng lượng oxy cho bầu khí quyển.

10 điểm du lịch nổi bật nhất của Việt Nam
10 điểm du lịch nổi bật nhất của Việt Nam

Mới đây sách hướng dẫn du lịch Lonely Planet (Mỹ) đã giới thiệu cho du khách 10 điểm đến đáng đi nhất Việt Nam, từ...

Eo biển Vĩnh Tân - một thắng cảnh đẹp
Eo biển Vĩnh Tân - một thắng cảnh đẹp

Ông Minke - một giáo sư người Pháp có lần cùng chúng tôi qua eo biển Vĩnh Tân – Cà Ná ngồi trong xe ô...

11 sinh vật tuyệt đẹp được tìm thấy ở biển Việt Nam
11 sinh vật tuyệt đẹp được tìm thấy ở biển Việt Nam

Sinh vật biển Việt Nam được cho là phong phú không chỉ vì vị trí địa lý thuận lợi, mà còn do khí hậu nhiệt...

Những sự thật tò mò về Biển Đông
Những sự thật tò mò về Biển Đông

Biển Đông là một vùng nước rộng lớn tuyệt đẹp, nổi tiếng với nhiều loài động vật biển khác nhau. Hãy tìm hiểu những sự...

Chèo SUP trên biển Đà Nẵng
Chèo SUP trên biển Đà Nẵng

Với nhiều điều kiện thuận lợi, phong trào chèo SUP (ván chèo đứng) diễn ra sôi nổi trên địa bàn thành phố. Đây là môn...

Thái Bình Dương – Đại dương chứa đựng nhiều bí ẩn lý thú
Thái Bình Dương – Đại dương chứa đựng nhiều bí ẩn lý thú

Là đại dương lớn nhất thế giới, Thái Bình Dương trải dài từ Bắc Cực đến Nam Đại Dương, kết nối với Bắc Băng Dương...

Tin đọc nhiều
Thông tin liên quan Biển Đông từ ngày 01/11- 08/11/2023
Hội đàm Ban Công tác đặc biệt 2 tỉnh Quảng Trị - Savannakhet
Hà Lan luôn tuân thủ và ủng hộ luật pháp quốc tế
Khởi công cảng cạn Tân Cảng Mộc Bài gần biên giới Việt Nam-Campuchia
Tiếp tục thúc đẩy hợp tác giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong các lĩnh vực truyền thống
Đưa quan hệ Việt Nam – Mông Cổ phát triển lên tầm cao mới
Tàu hải quân Hoàng gia Australia thăm hữu nghị Việt Nam
Cao Bằng: Khôi phục hoạt động xuất nhập cảnh qua cửa khẩu Sóc Giang
Tuân thủ luật pháp quốc tế 'là trách nhiệm của tất cả các quốc gia'
Việt Nam là đối tác quan trọng của EU trong ASEAN và châu Á-Thái Bình Dương
Hiệu quả từ mô hình “Nông dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới”
Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam - Ấn Độ ngày càng phát triển mạnh mẽ
Những huyện nào là huyện biên giới của tỉnh Sơn La?
Tổ chức Hàng hải Quốc tế kiên quyết ngăn chặn vận tải trái phép trên biển
Kiên quyết không để tàu cá Việt Nam khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài
Lít-va mong muốn thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa quan hệ hợp tác với Việt Nam
Đắk Lắk và Mondulkiri tăng cường phối hợp bảo đảm an ninh trật tự khu vực biên giới
Xây dựng Lai Châu phát triển xanh, nhanh, bền vững và toàn diện
Đường biên giới Việt Nam – Lào khởi đầu và kết thúc ở vị trí nào?
Hội nghị Tuyên truyền Công tác Biên giới trên Đất liền Việt Nam-Campuchia
Căn cứ các quy định của Hiệp định về quy chế quản lý biên giớitrên đất liền Việt Nam-Trung Quốc, trường hợp nào sau đây được xem là sự kiện biên giới?
Tiến tới đưa quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam - Thái Lan lên tầm cao mới
Tăng cường hợp tác, xây dựng biên giới Việt-Trung hòa bình hữu nghị, ổn định
Việt Nam và Hà Lan quyết tâm cùng hợp tác, phát triển tự cường và bền vững
Cọc dấu trên đường biên giới Việt Nam – Lào được thể hiện như thế nào?
Đối thoại Chính sách Quốc phòng Việt Nam-Philippines lần thứ 5
Hải quân Việt Nam-Thái Lan thúc đẩy quan hệ hợp tác, tăng cường hiểu biết
Tuyến biên giới Việt Nam – Lào có bao nhiêu cặp cửa khẩu?
Phối hợp tìm kiếm hài cốt liệt sỹ Việt Nam hy sinh tại Campuchia
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia